Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Δυνητικές Κοινότητες: Κοινωνιο-Ψυχολογικές Προσεγγίσεις και Τεχνικές Εφαρμογές λειτουργεί στο Πάντειο Πανεπιστήμιο από το Ακαδημαϊκό Έτος 2004-2005, σε σύμπραξη με το Τμήμα Εφαρμογών Πληροφορικής στη Διοίκηση και Οικονομία του Τ.Ε.Ι. Μεσολογγίου και σε συνεργασία με το Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών.
Το ΠΜΣ αποσκοπεί στην εκπαίδευση και εξειδίκευση επιστημονικού δυναμικού που προέρχεται από τις θετικές και τις ανθρωπιστικές επιστήμες, στο χώρο των δυνητικών κοινοτήτων και των επιμέρους εφαρμογών και τεχνικών που αναπτύσσονται σε αυτές.
Στόχοι του ΠΜΣ είναι:
Η εξοικείωση των φοιτητών με την κατασκευή και χρήση τεχνολογικών εφαρμογών σε σχέση με τη δυνητική πραγματικότητα (virtual reality) όπως π.χ. εφαρμογές πολυμέσων σε διαδικτυακή μορφή, πλατφόρμες αξιοποίησης της διαδικτυακής επικοινωνίας τεχνολογίας: e-commerce, e-voting, e-learning, κτλ.,
• η κατάρτιση επιστημονικού δυναμικού στη νέα (δυνητική) πραγματικότητα διαχείρισης των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας (Information and Communication Technologies), στοχεύοντας στην κάλυψη των αναγκών που δημιουργούν και των επιπτώσεων που συνεπάγονται στο κοινωνικό, οικονομικό, επαγγελματικό και πολιτισμικό περιβάλλον,
• η δημιουργία κατάλληλα εξειδικευμένου επιστημονικού δυναμικού, το οποίο θα μπορέσει να αξιοποιήσει δημιουργικά – στον ιδιωτικό και στο δημόσιο τομέα – τις τεχνολογικές εφαρμογές που απορρέουν από αυτά τα αντικείμενα προς όφελος του κοινωνικού συνόλου,
• η ενδυνάμωση του σε κάθε περίπτωση κρίσιμου πεδίου της έρευνας και ο θεωρητικός και εμπειρικός εμπλουτισμός των κοινωνιο-ψυχολογικών διαστάσεων του κυβερνοχώρου και της δυνητικής πραγματικότητας, μέσα από τη διερεύνηση των αιτιών και των παραγόντων που τις διαπερνούν, την ανάπτυξη κατάλληλων μεθόδων και ερευνητικών εργαλείων που να προσεγγίζουν αποτελεσματικά το σύνολο αυτών των διαστάσεων,
• η διάνοιξη νέων επιστημονικών οριζόντων μέσα από τη σπουδή και μελέτη των επιπτώσεων των νέων τεχνολογιών σε καθημερινό πρακτικό επίπεδο, όπως η διαμόρφωση και η λειτουργία των δυνητικών κοινοτήτων, οι εφαρμογές και οι προοπτικές της ηλεκτρονικής δημοκρατίας και διακυβέρνησης (e-democracy / e-governance), του ηλεκτρονικού εμπορίου (e-commerce) και της δυνητικής οργάνωσης (virtual organization),
• η δημιουργία ενός σημείου σύγκλισης διαφορετικών μεταξύ τους επιστημονικών πεδίων για την κατανόηση και τη δημιουργική αξιοποίηση των οποίων απαιτείται μία ευρεία διεπιστημονική συνεργασία, η οποία θα υπερβαίνει τον παραδοσιακό διαχωρισμό σε θετικές και ανθρωπιστικές επιστήμες,
• η προώθηση της επικοινωνίας ανάμεσα στην κοινωνιολογική και ψυχολογική γνώση / παράδοση και τις πολυάριθμες και πολυ-επίπεδες εκφάνσεις των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας, αποσκοπώντας σε ένα γόνιμο κοινωνικά διεπιστημονικό διάλογο.
• η συστηματική μελέτη – από κοινωνιο-ψυχολογική, πολιτική, πολιτισμική, οικονομική και ανθρωπολογική άποψη – των επιπτώσεων που προκύπτουν μέσα από την ολοένα και μεγαλύτερη αξιοποίηση της διασυνδεσημότητας μεγάλου αριθμού πληροφορικών και υπολογιστικών συσττημάτων και τη διευρυνόμενη χρήση των δυνατοτήτων που μας προσφέρουν οι τεχνολογίες του World Wide Web (Παγκόσμιος Ιστός).
Το ΠΜΣ καλύπτει τις ανάγκες για μεταπτυχιακές σπουδές στη χώρα μας στον τομέα της Κοινωνιολογίας, της Ψυχολογίας και των εφαρμογών των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας, ένα διεπιστημονικό θεματικό χώρο που αντιμετωπίζει τις νέες ανάγκες εξειδίκευσης τόσο των κοινωνικών επιστημόνων όσο και του επιστημονικού δυναμικού που προέρχεται από θετικές / τεχνολογικές κατευθύνσεις, αναφορικά με το σύνθετο αντικείμενο της δημιουργίας δυνητικών κοινοτήτων και της κατανόησης της ανθρώπινης συμπεριφοράς στις συνθήκες που διαμορφώνουν τα τεχνολογικά κατασκευασμένα περιβάλλοντα.
Οι ανάγκες που καλύπτει το ΠΜΣ αναφέρονται σε δύο τομείς:
• στον επιστημονικό τομέα, όπου επιχειρείται η κοινωνιολογική, ψυχολογική, πολιτική και επιχειρηματική μελέτη και έρευνα των νέων τεχνολογιών και των εφαρμογών τους, προς την κατεύθυνση της διαμόρφωσης ικανά καταρτισμένου και ευαισθητοποιημένου επιστημονικού δυναμικού, εναρμονισμένο με τις τάσεις και τις απαιτήσεις στο διεθνή επιστημονικό χώρο,
• στο διεθνές ανταγωνιστικό οικονομικό περιβάλλον, όπου οι κοινωνικο-οικονομικές προκλήσεις που επιφέρει η συγχώνευση των τεχνολογιών της επικοινωνίας και της πληροφορίας απαιτούν τη δημιουργία ενός νέου εξειδικευμένου στελεχιακού δυναμικού, επιστημονικά επαρκές για τη στελέχωση θέσεων εργασίας στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Πάντειο Πανεπιστήμιο
Κ. Κοσκινάς: Η online επικοινωνία να αποτελέσει κτήμα κάθε χρήστη
Ο Κωνσταντίνος Κοσκινάς, αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου «ΩΜΕΓΑ», αναλύει τη δημιουργία, τα οφέλη συμμετοχής και τα χαρακτηριστικά λειτουργίας των δυνητικών κοινοτήτων που συναντάμε σήμερα στο ΔιαδίκτυοΟι δυνητικές (δικτυακές) κοινότητες συνιστούν εδώ και αρκετό καιρό αντικείμενο επιστημονικής και ακαδημαϊκής μελέτης. Το Κέντρο Ψυχο-Κοινωνιολογικής Έρευνας της Διακυβέρνησης των Δυνητικών Κοινοτήτων – Ερευνητικό Κέντρο «ΩΜΕΓΑ», που λειτουργεί στη χώρα μας και στο οποίο ο κ. Κοσκινάς ασκεί καθήκοντα Διευθυντή, αναπτύσσει σειρά ερευνητικών και επιστημονικών δραστηριοτήτων στην έρευνα και μελέτη των δυνητικών κοινοτήτων που δημιουργούνται στο Διαδίκτυο και στον Κυβερνοχώρο. Σκοπός αυτών των δραστηριοτήτων είναι η κοινωνιο-ψυχολογική, πολιτική, πολιτισμική, οικονομική και ανθρωπολογική μελέτη και διερεύνηση του τρόπου που συγκροτείται και λειτουργεί η δυνητική – ατομική (virtual self) και συλλογική (virtual community) – προσωπικότητα και συμπεριφορά.Οι επιστημονικές προσεγγίσεις του Εργαστηρίου εντάσσονται στο πεδίο της «Επιστήμης του Δικτύου» (ή «Επιστήμη του Ιστού» – «Web Science») στο βαθμό που αναπτύσσονται μέθοδοι και τεχνικές για την καταγραφή, κατανόηση και ερμηνεία της ανθρώπινης συμπεριφοράς μέσα από τον τρόπο που αυτή οργανώνεται μέσα σε online ή δυνητικά περιβάλλοντα (ή κοινότητες). Οι ειδικότεροι θεματικοί άξονες του Εργαστηρίου επικεντρώνονται σε τρία βασικά πεδία: Τις Δυνητικές Κοινότητες (Virtual Communities), τη Διαδικτυακή Έρευνα και Εκπαίδευση (Web Research & E-Learning), και την Εμβύθιση σε Δυνητικά Περιβάλλοντα (Virtual Worlds Immersion) και Διαδικτυακή Επικοινωνία (Computer-Mediated Communication).Ταυτόχρονα, από το 2004 λειτουργεί στο Τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών με τίτλο: «Δυνητικές Κοινότητες: Κοινωνιο-Ψυχολογικές Προσεγγίσεις και Τεχνικές Εφαρμογές», σε σύμπραξη με το Τμήμα Εφαρμογών Πληροφορικής στη Διοίκηση και Οικονομία του Τ.Ε.Ι. Μεσολογγίου και σε συνεργασία με το Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών. Μεταξύ των στόχων του Μεταπτυχιακού προγράμματος περιλαμβάνεται η κατάρτιση επιστημονικού δυναμικού στη νέα πραγματικότητα διαχείρισης των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας (Information & Communication Technologies), αλλά και η δημιουργία κατάλληλα εξειδικευμένου επιστημονικού δυναμικού που θα μπορέσει να αξιοποιήσει δημιουργικά – στον ιδιωτικό και στο δημόσιο τομέα – τις τεχνολογικές εφαρμογές που απορρέουν από αυτά τα αντικείμενα προς όφελος του κοινωνικού συνόλου….www.kathimerini.gr
Virtual Communities 